7 keer magnesium voor de hersenen

Door de algemeenheid van de symptomen zoals moeheid en spierkrampen blijven magnesiumtekorten vaak onopgemerkt. Onderzoeker Jeroen de Baaij laat zien dat dit bij sommige patiënten tot geestelijke beperkingen kan leiden. Vroegtijdig ingrijpen is dus essentieel.

Jeroen de Baaij is een onderzoeker om in de gaten te houden. Momenteel werkt hij bij de afdeling Fysiologie van het Radboud UMC. Op basis van zijn uitgebreide reviewartikel Magnesium in man: implications for health and disease geven we hieronder zeven toepassingen van magnesium op het gebied van de hersenstofwisseling. Maar om te begrijpen wat Baaij heeft ontdekt, moeten we wel eerst weten wat de NMDA-receptor is.
Wat is de NMDA-receptor?
NMDA-receptoren zijn receptoren in de hersenen die onder andere essentieel zijn voor zenuwtransmissie en neuroplasticiteit, waardoor ze een belangrijke rol spelen in hersenontwikkeling, leercapaciteit en geheugen. Magnesium speelt een belangrijke rol in de gevoeligheid van deze NMDA-receptor. Wanneer er een tekort aan magnesium ontstaat, kunnen ze minder goed functioneren. Lage serumgehalten magnesium zijn daarom gerelateerd aan een hele reeks neurologische aandoeningen, waaronder migraine, depressie en epilepsie.

1. Migraine
Migraine is in verband gebracht met lage gehaltes magnesium in het hersenvocht. Migrainehoofdpijn is het gevolg van een Cortical Spreading Depression (CSD). Deze CSD kan worden uitgelokt door activatie van de NMDA-receptor. Dat is de reden dat patiënten met verhoogd prikkelbare zenuwen vatbaarder zijn voor migraine-aanvallen. De afgelopen decennia zijn er verschillende dubbelblinde, placebogecontroleerde RCT’s uitgevoerd die aantonen dat orale suppletie met magnesium het aantal migraine-aanvallen en de pijnintensiteit kan doen afnemen.

2. Depressie
Meerdere onderzoekers stellen dat magnesium depressie kan verlichten door de NMDA-receptor te blokkeren. De NMDA-receptor vervult namelijk een belangrijke oorzakelijke rol in de pathologie van depressie. Grootschalig onderzoek is nodig om de rol van magnesium bij de preventie en behandeling van depressie verder te onderbouwen, aldus Baaij.

3. Epilepsie
Uit veel onderzoeken blijkt dat epilepsiepatiënten verlaagde bloedwaarden magnesium hebben. Het verband tussen de magnesiumstatus en de ontwikkeling van insulten kan verklaard worden vanuit de rol van magnesium bij de blokkade van de NMDA-receptor. Helaas ontbreken er grootschalige RCT’s, hetgeen de algemene implementatie van magnesium als anti-epilepticum vooralsnog in de weg staat.

4. Hersenbloedingen
Hersenbloedingen en -infarcten zijn belangrijke doodsoorzaken in de westerse wereld. Ook hierbij is een verband gevonden met een verlaagde magnesiumstatus. Deze link kan op verschillende manieren verklaard worden. Een lage magnesiumstatus verhoogt de activiteit van de NMDA-receptor en zorgt dus voor meer influx van calcium en glutamaat. Dit kan de zenuwschade verklaren die optreedt bij cerebrovasculaire accidenten.

5. Traumatische hersenschade
Bij patiënten met traumatische hersenschade en ruggenmergschade worden vaak magnesiumtekorten gevonden. Lage gehaltes magnesium in de hersenruggemergvloeistof zorgen voor toename van oxidatieve stress en vetzuurperoxidatie, hetgeen beide bijdraagt aan de ernst van de schade. In een kleine studie bij 30 patiënten met traumatische hersenschade bleek magnesiumsuppletie te zorgen voor betere uitkomsten op de Glasgow Outcome Scale (GOS). Deze schaal geeft een objectieve maat voor het herstel na een hersentrauma.

6. Parkinson
Parkinsonpatiënten hebben verlaagde magnesiumconcentraties in de cortex, witte stof, basale ganglia en hersenstam. Bij dieren is aangetoond dat chronisch verlaagde inname van magnesium leidt tot significant verlies van dopaminerge neuronen. Ook parkinson wordt gekenmerkt door het verlies van dopaminerge neuronen. Deze en andere onderzoeken zouden erop kunnen wijzen dat suppletie met magnesium gunstig is voor parkinsonpatiënten.

7. Overige aandoeningen
Lage serumgehalten magnesium zijn in verband gebracht met een breed spectrum van neurologische aandoeningen, waaronder schizofrenie, bipolaire stoornis, neurose, verslavingsgevoeligheid, stress en de ziekte van Alzheimer. Dit suggereert dat magnesiumtekorten een belangrijke rol spelen bij de etiologie van deze ziektebeelden. Het onderzoek is echter alleen epidemiologisch; op dit moment lopen er geen klinische trials waarin het effect van magnesium op deze aandoeningen wordt onderzocht.

Jeroen de Baaij
Jeroen de Baaij (1987) studeerde een bachelor (Medische) Biologie in Nijmegen. Vervolgens volgde hij de master opleiding Integratieve Biologie aan de Université Pierre et Marie Curie in Parijs, Frankrijk. In 2010 behaalde hij zijn masterdiploma aan deze universiteit cum laude. Bovenstaand onderzoek voerde hij op de afdeling Fysiologie van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut RIMLS.

Bronnen
Jeroen H. F. de Baaij, Joost G. J. Hoenderop, René J. M. Bindels, Magnesium in Man: Implications for Health and Disease, Physiological Reviews Published 1 January 2015 Vol. 95 no. 1.
radboudumc.nl/Research/Scienceagenda/Pages/Magnesiumtekortenbetrokkenbijdiabetesenmentaleretardatie.aspx

Bron: Natura Foundation